How to Evolve from the Victim to the Victor
Làm thế nào để từ Nạn Nhân biến thành Người Chiến Thắng
LTS: ‘Bình phương cạnh huyền bằng tổng bình phương 2 cạnh góc vuông’ và ‘tổng 3 góc của 1 tam giác luôn luôn là 180 độ’… đó là vài phát minh của nhà toán học Pitago, người đồng thời cũng là nhà triết học, nhà thần học - cha đẻ của Số Học (Numerology) – môn thể thao dùng những con số để thể hiện phần bên trong (inner self) của mỗi con người.
Theo sư tổ Pitago, thông qua 1 cao đệ là sư phụ David H. Phillips, con người sẽ gồm 3 thể:
Bản Thể (Basic Self): Mức độ biểu đạt cơ bản của con người là thông qua cơ thể. Tiếng khóc của em bé khi chào đời (newborn baby), tiếng kêu cứu của người trưởng thành (adult’s yell), hay lời trăn trối của người sắp chết (the last gasping words)… gồm 5 ngũ quan (thấy, nghe, chạm, nếm, ngửi) và nói, cười, khóc… và các hoạt động thể chất khác…
Dù Bản Thể rất quan trọng với chúng ta, duy trì sự tồn tại của chúng ta trên cõi đời này, nhưng người quá thiên về Bản Thể sẽ bị thúc đẩy bởi cái tôi (ego-motivated) và mong muốn của họ (their wants) sẽ che đậy nhu cầu thật sự (their needs)… nên thường mong cầu nhiều hơn thứ mình thực sự cần, thường vì quyền lợi bản thân mà áp chế người khác, nên khó có thể có các mối quan hệ tốt đẹp…
Nhưng nếu biết cách kiểm soát, Bản Thể sẽ trở thành đầy tớ, chứ không phải là ông chủ, của cái tôi. Khi đó, cái tôi sẽ được thúc đẩy bởi từ bi và trí tuệ, phần ‘con’ sẽ được tổ chức tốt hơn, các bài học của cuộc sống được tiếp thu hiệu quả hơn mà không cần phải lặp lại những sai lầm hay hy sinh quá nhiều, còn giúp chúng ta kiên nhẫn hơn với bản thân và với những người khác…
Thức Thể (Conscious Self): là ngôi nhà của suy nghĩ và thái độ, là địa chỉ của trí nhớ, sáng tạo và lý tưởng. Thức Thể là cầu nối giữa Bản Thể và Cao Thể, tích hợp giữa bản năng và tinh thần, là nơi kết nối giữa não trái & não phải. Nguy hiểm là khi tiêu cực thì Thức Thể sẽ biến thành Vô Thức. Biểu hiện của Vô Thức là dối trá, thụ động, trốn tránh, căng thẳng, và chấp nhận vai trò là nạn nhân của thời cuộc. Nhưng nếu được gắn với những mục đích tối thượng, thì Thức Thể là nơi mà kiến thức, từ bi và trí tuệ được chuyển thành những hoạt động tích cực. (Đức Phật Thích Ca cũng dạy Trí Tuệ giúp cân bằng giữa phần con & phần người, không có trí tuệ thì phần 'con' sẽ áp đảo phần 'người', nên không có trí tuệ thì xem như không có gì).
Cao Thể (High Self): Cao Thể bao gồm các giá trị đạo đức, tư tưởng, và các giá trị tinh thần; là mức độ thể hiện cao nhất của mỗi chúng ta, phần 'người’. Hoạt động qua Cao Thể là do não phải: sáng tạo, tinh thần & trắc ẩn. Tình yêu đích thực (true love) là 1 chức năng của Cao Thể - dù Bản Thể & Thức Thể cũng có thể mang những cảm xúc tương tự (trong cuốn True Love Thầy Thích Nhất Hạnh phân tích rất rõ ý này thông qua 4 thành tố của yêu thương đích thực: loving kindness, compassion, joy & equanimity). Cao Thể được hỗ trợ thông qua sự phát triển của trực giác, dẫn đến sự tự do cá nhân mức cao.
Lời Bình: Để đạt được trạng thái hạnh phúc, phối hợp hài hòa Thân-Tâm-Trí (Body-Heart-Head), sống cuộc đời an yên thì con đường đúng đắn là phải liên tục phát triển trí tuệ, khi Tuệ sáng thì chúng ta sẽ biết cách kiểm soát phần thân, điều chỉnh nhu cầu, hạ thấp cái tôi, quan tâm đến người khác, cân bằng với môi trường, thiên nhiên… khi công phu đủ sâu thì phần Người sẽ hiện lộ & tỏa nắng ngược lại làm cho Thân thanh hơn, Tuệ sáng hơn… và khi ấy, dù khởi điểm ta chưa từng là tam giác vuông thì tổng 3 góc của 1 tam giác vẫn sẽ luôn là 180 độ.
Happy National Day!
Nguyễn Nguyên Thái, Mrics & Coaching Expert.
